بیماری رماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) یک بیماری خودایمنی است که باعث التهاب مزمن در مفاصل میشود و میتواند به مرور زمان به تخریب مفاصل و deformities منجر شود. مراقبتهای خانگی میتواند در مدیریت علائم، کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیماران بسیار موثر باشد. در اینجا به برخی از مهمترین مراقبتهای خانگی برای رماتیسم مفصلی اشاره میشود:
۱. مدیریت درد و التهاب:
- کمپرس سرد و گرم: استفاده از کمپرس سرد (یخ) برای کاهش تورم و التهاب در مفاصل ملتهب و استفاده از کمپرس گرم (پد گرمایی یا حمام آب گرم) برای شل کردن عضلات و کاهش درد و خشکی مفاصل بسیار مفید است.
- استراحت و فعالیت: در زمان شعلهور شدن بیماری و تشدید علائم، استراحت دادن به مفاصل دردناک و اجتناب از فعالیتهای سنگین ضروری است. با این حال، در دورههای بدون التهاب شدید، انجام فعالیتهای فیزیکی سبک و منظم برای حفظ انعطافپذیری و قدرت عضلات مهم است.
- ماساژ: ماساژ ملایم مفاصل و عضلات اطراف آنها میتواند به بهبود گردش خون، کاهش درد و خشکی مفاصل کمک کند.
۲. ورزش و فعالیتهای فیزیکی:
- ورزشهای کششی ملایم: انجام ورزشهای کششی ملایم به صورت روزانه برای حفظ دامنه حرکتی مفاصل و جلوگیری از خشکی و محدودیت حرکتی ضروری است.
- ورزشهای آبی: شنا و ورزش در آب (هیدروتراپی) به دلیل کاهش فشار بر مفاصل، گزینههای بسیار مناسبی برای بیماران رماتیسم مفصلی هستند.
- تمرینات تقویتی: تمرینات تقویتی با وزنههای سبک یا باندهای کشی میتواند به تقویت عضلات اطراف مفاصل و حمایت از آنها کمک کند.
۳. رژیم غذایی:
- رژیم غذایی ضدالتهاب: مصرف غذاهای غنی از امگا ۳ (مانند ماهیهای چرب، بذر کتان و گردو) و آنتیاکسیدانها (مانند میوهها و سبزیجات رنگی) میتواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند.
- حفظ وزن مناسب: اضافه وزن میتواند فشار زیادی بر مفاصل، به خصوص مفاصل زانو و لگن، وارد کند. حفظ وزن سالم از طریق رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم در کاهش علائم بیماری بسیار موثر است.
- ویتامین D و کلسیم: مصرف کافی ویتامین D و کلسیم برای حفظ سلامت استخوانها و جلوگیری از پوکی استخوان، که یک عارضه شایع در بیماران رماتیسم مفصلی است، ضروری است.
۴. استفاده از وسایل کمکی:
- ارتزها و بریسها: استفاده از ارتزها (مانند کفیهای طبی) و بریسها میتواند به حمایت از مفاصل آسیبدیده، کاهش درد و تصحیح وضعیت آنها کمک کند.
- وسایل کمکی در خانه: استفاده از وسایل کمکی مانند صندلیهای بلندتر، دستگیره در حمام و توالت، و ابزارهای مخصوص برای باز کردن شیشهها و درها، میتواند انجام کارهای روزمره را برای بیمار آسانتر کند.
۵. مدیریت استرس و سلامت روان:
- تکنیکهای آرامشبخش: استرس میتواند علائم رماتیسم مفصلی را تشدید کند. استفاده از تکنیکهایی مانند مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق و گوش دادن به موسیقی آرامشبخش میتواند به مدیریت استرس کمک کند.
- خواب کافی: داشتن خواب کافی و باکیفیت برای ترمیم بدن و کاهش درد و خستگی ضروری است.
نکات مهم:
- مشورت با پزشک: تمام این مراقبتهای خانگی باید با مشورت و تأیید پزشک متخصص رماتولوژیست انجام شود. پزشک میتواند برنامه درمانی مناسبی را با توجه به شدت بیماری و وضعیت هر فرد توصیه کند.
- تعهد به درمان: رماتیسم مفصلی یک بیماری مزمن است و مدیریت آن نیازمند تعهد طولانیمدت به رعایت دستورات درمانی، داروها و مراقبتهای خانگی است.
- مراقبت از مفاصل: در زمان انجام فعالیتها، از وارد کردن فشار بیش از حد به مفاصل خودداری کنید و از روشهای صحیح برای بلند کردن اجسام و انجام کارها استفاده کنید.
با رعایت این نکات، بیماران رماتیسم مفصلی میتوانند به طور موثری علائم خود را مدیریت کرده، درد را کاهش داده و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.
