اگر فکر میکنید که ضد آفتاب فقط مخصوص روزهای تابستان است، سخت در اشتباهید! ضد آفتاب یک ضرورت همیشگی است، چه هوا آفتابی باشد، چه ابری. اما آیا میدانید چگونه باید از آن استفاده کنید تا واقعاً مؤثر باشد؟ در این مقاله، همهچیز را درباره انتخاب و استفاده درست از ضد آفتاب، با زبانی ساده و کاربردی توضیح میدهیم.
پوست ما هر روز در معرض اشعههای مضر خورشید قرار دارد. این اشعهها نهتنها باعث آفتابسوختگی میشوند، بلکه میتوانند به DNA سلولهای پوست آسیب بزنند و حتی منجر به پیری زودرس یا سرطان پوست شوند. ضد آفتاب مانند یک سپر محافظ عمل میکند، اما فقط در صورتی که درست استفاده شود!
حتماً روی محصولات ضد آفتاب عددی مثل SPF 30 یا SPF 50 دیدهاید. SPF (Sun Protection Factor) نشان میدهد که ضد آفتاب تا چه حد میتواند از پوست در برابر اشعه UVB محافظت کند. اما آیا SPF بالاتر همیشه بهتر است؟ نه لزوماً! SPF 30 حدود ۹۷٪ و SPF 50 حدود ۹۸٪ از اشعههای مضر را بلوک میکند. تفاوت آنچنان زیاد نیست، اما نکته مهم این است که هر دو باید هر دو ساعت یکبار تمدید شوند.
ضد آفتابها دو نوع اصلی دارند: فیزیکی (مینرال) و شیمیایی. ضد آفتابهای فیزیکی حاوی اکسید زینک یا دیاکسید تیتانیوم هستند و مثل یک آینه اشعههای خورشید را منعکس میکنند. این نوع برای پوستهای حساس عالی است. در مقابل، ضد آفتابهای شیمیایی مثل اکتیل سالیسیلات و آووبنزون، اشعهها را جذب و به گرما تبدیل میکنند. انتخاب بین این دو بستگی به نوع پوست و ترجیح شخصی شما دارد.
یکی از بزرگترین اشتباهات مردم، استفاده کم از ضد آفتاب است! برای صورت، باید حدود یک بند انگشت (معادل ۲ بند انگشت برای صورت و گردن) استفاده کنید. اگر بدن را هم میپوشانید، تقریباً به اندازه یک فنجان کوچک لازم دارید. کم زدن ضد آفتاب مثل این است که فقط نیمی از کلاه را روی سر بگذارید و انتظار محافظت کامل داشته باشید!
به شما توصیه می کنم مقاله زیر را هم مطالعه بفرمایید:
۱۵ تا ۳۰ دقیقه قبل از بیرون رفتن ضد آفتاب بزنید تا جذب پوست شود. بعضیها دقیقاً قبل از رفتن زیر آفتاب از آن استفاده میکنند، اما اینطوری فرصت کافی برای تشکیل لایه محافظتی وجود ندارد. یادتان باشد حتی در روزهای ابری هم ۸۰٪ اشعههای مضر خورشید به پوست میرسند، پس هیچ روزی را بدون ضد آفتاب نگذارید!
اگر فکر میکنید یک بار زدن ضد آفتاب برای کل روز کافی است، باید بگویم متأسفانه اینطور نیست! ضد آفتاب به مرور زمان با تعریق، شستوشو و تماس با لباس از بین میرود. هر دو ساعت یکبار باید آن را تجدید کنید، مخصوصاً اگر شنا میکنید یا زیاد عرق میزنید. حتی ضد آفتابهای ضد آب هم معمولاً بعد از ۴۰ تا ۸۰ دقیقه شنا اثرشان کم میشود.
خیلیها نگرانند که ضد آفتاب زیر آرایش چگونه استفاده شود. بهترین روش این است:
۱. ابتدا مرطوبکننده بزنید.
۲. ضد آفتاب را با مقدار کافی روی پوست بمالید.
۳. چند دقیقه صبر کنید تا جذب شود.
۴. بعد کرم پودر یا سایر محصولات آرایشی را استفاده کنید.
امروزه بسیاری از کرمپودرها SPF دارند، اما بهتنهایی کافی نیستند. همیشه ضد آفتاب جداگانه باید پایه کار باشد.
پوست کودکان بسیار حساس است، بنابراین بهتر است از ضد آفتابهای مخصوص کودکان که معمولاً فیزیکی (مینرال) و بدون مواد شیمیایی تحریککننده هستند استفاده کنید. برای نوزادان زیر ۶ ماه، اصلاً ضد آفتاب توصیه نمیشود و باید با پوشش مناسب و سایه از پوستشان محافظت کرد.
اگر پوست چربی دارید یا مستعد آکنه هستید، دنبال ضد آفتابهای غیرکومدوژنیک (فاقد چربیهای مسدودکننده منافذ) باشید. فرمولهای ژلی یا مایع با پایه آب برای این پوستها مناسبترند. بعضی ضد آفتابها حتی حاوی مواد ضد جوش مثل نیاسینامید هستند که کمک اضافهای به پوستهای مشکلدار میکنند.
این نگرانی وجود دارد که ضد آفتاب جلوی جذب ویتامین D از خورشید را بگیرد. اما تحقیقات نشان میدهد که حتی با استفاده منظم از ضد آفتاب، بدن میتواند ویتامین D مورد نیازش را از منابع غذایی یا مکملها دریافت کند. پس نگران این موضوع نباشید و همچنان از پوست خود محافظت کنید!
اگر عاشق ورزش در فضای باز هستید، به ضد آفتابهای مقاوم به آب و عرق نیاز دارید. این محصولات فرمولاسیون خاصی دارند که مدت بیشتری روی پوست میمانند. اما باز هم یادتان باشد بعد از دو ساعت یا پس از تعریق زیاد، دوباره آنها را تمدید کنید.
بله! اشعه UVA از پنجرهها هم عبور میکند و حتی اگر داخل خانه باشید، میتواند به پوست آسیب بزند. اگر نزدیک پنجره کار میکنید یا زمان زیادی را در فضای داخلی اما در معرض نور خورشید میگذرانید، استفاده از ضد آفتاب را فراموش نکنید.
بعضیها میپرسند آیا میتوانند ضد آفتاب را با سرم یا کرمهای دیگر مخلوط کنند؟ پاسخ این است: نه! ضد آفتاب باید بهتنهایی روی پوست قرار بگیرد تا یک لایه یکدست تشکیل دهد. مخلوط کردن آن با محصولات دیگر ممکن است اثربخشیاش را کاهش دهد.
برخی افراد با پوست تیره فکر میکنند نیازی به ضد آفتاب ندارند، اما این کاملاً اشتباه است! هر رنگی از پوست میتواند تحت تأثیر اشعههای مضر خورشید قرار بگیرد. برای پوستهای تیره، ضد آفتابهای با پایه معدنی که رد سفید روی پوست باقی نمیگذارند، گزینه بهتری هستند.
استفاده درست از ضد آفتاب یکی از سادهترین و مؤثرترین راهها برای مراقبت از پوست است. چه جوان باشید، چه مسن، چه پوست روشن داشته باشید یا تیره، ضد آفتاب باید بخش ثابت برنامه روزانهتان باشد. یادتان باشد که محافظت از پوست یک شبه نتیجه نمیدهد، اما با رعایت همین نکات ساده، در دراز مدت پوستی سالمتر و جوانتر خواهید داشت. پس از همین امروز ضد آفتاب زدن را جدی بگیرید!